اختلالات املاء نویسی وراهکارهای درمان آنها
املا و ارزشیابی :
یکی از اهداف ارزشیابی توصیفی ، بهبود کیفیّت یاد دهی یادگیری است .هر کجا که یادگیری هدفمند رخ دهد ، به نوعی ارزشیابی را در
بر دارد .ارزشیابی ، جریانی است که پیوسته در کنار یادگیری به پیش می رود و آن جریان را در مسیر رشد خود ، سامان می دهد و غفا میبخشد . در واقع اگر دانش آموزان درک دقیقی از آنچه که می خواهند یاد بگیرند ، داشته باشند و معلم انتظارات آموزشی را صریح
و شفاف بیان نماید ، با شناخت معیار های لازم ، دانش آموزان آگاهانه
به انجام فعالیّت ها می پردازند . باز خورد ، عامل مؤثّر در بهبود
عملکرد یاد گیرنده است . اولاً به روند یادگیری ساملن می بخشد ؛ ثانیاً انگیزش یادگیری افزایش می یابد ؛ و بالاخره آخرین ویژگی ارزشیابی توصیفی کیفی بودن آن است .
اهداف آموزش املا در دوره ابتدایی :
به ادامه بروید................ هداف آموزش املا در دوره ابتدایی :
ü آموزش صورت نوشتاری صحیح کلمه های رایج و مورد نیاز
در زبان امروز .
ü آموزش صورت نوشتاری صحیح کلمه ها و جمله های به کار
رفته در محتوای آموزش دروس دوره ی ابتدایی .
ü تشخیص اشکالات املایی و کوشش در جهت رفع اشکالات .
ü ارزشیابی و تمرین آموخته های نوشتاری دانش آموزان .
ü افزایش مهارت های زبان آموزی از طریق افزایش گنجینه ی واژگان .
اشکالات املایی و ارائه راهکار ها
1.بی دقتی : ضعف تمیز دیداری:
در نوشتن نقطه ، سرکاف ، دندانه و تشدید ، دقّت لازم را ندارد
.راهکار ها :
ü مقایسه تصاویری که ظاهراً شباهت زیادی به هم دارند امّا در چند مورد با هم فرق دارند و پیدا کردن این تفاوت ها .
(این تمرین اخیراً در مجلات رشد دانش آموزی و کتاب های کمک درسی دیده می شود .)
ü تکمیل املایی که در آن تعدادی نقطه ، سرکاف ، دندانه و تشدید جا افتاده توسط دانش آموز .
ü تصحیح املا به وسیله ی خود دانش آموز .( املا به مادر و...)
ü به خاطر سپردن چندین کلمه با یک نگاه و نشان دادن کلمه ی مورد نظر معلم . مثال :
|
دانش |
رانش |
داش |
سازش |
دانش |
دوش |
ü .گل همیشه بهارم املای تو مرا یاد یک دشت پر از گل انداخت . حالا تو دوست داری با مداد رنگی هایت ، گل های رنگارنگ را در متن املایت ، نشان بدهی ؟
ü حروفی که نقطه زیرآن هاست ، آبی کن .
ü حروفی که نقطه بالا دارند ، قرمز کن ، یا حروف یک
نقطه ای، دو نقطه ای یا بدون نقطه را نارنجی کن .
ü دور کلمات بدون نقطه را زرد کن .
ü تشدید کلمه ها را قهوه ای کن و ... .
2. ضعف حافظه دیداری :
حروف چند شکلی را به درستی تشخیص نمی دهند و در جای مناسب به کار نمی برند : هیله حیله
راهکار ها : حدوداً 30 ثانیه به اشیاء کلاس نگاه کند و سپس با برگرداندن صورت ، هر چه دیده است بیان کند .
ü ساخت الگوی داده شده با چوب کبریت؛پس از 30ثانیه مشاهده ی دقیق :
ü اکثر تمرینات« بگرد و پیدا کن » در کتاب بخوانیم ، مو جب تقویت حافظه ی دیداری است.
ü شناخت هم خانواده ، هم معنی ، مخالف کلمه ها ، تفکیک حروف آنها و نوشتن آنها در جدول به حل این مشکل کمک زیادی می کند . مثال :
|
کلمه |
هم معنی |
مخالف |
هم خانواده |
حروف |
|
ظالم |
ستمگر |
عادل |
ظلمت |
ظ-ا-ل-م |
3. ضعف حافظه شنیداری : کلمه ها و جمله هایی را که می شنود ، کامل نمی نویسد .یا کلمات و حروف را جا می اندازد. مثال : جاله ژاله خسدگی خستگی
1.روش هایی برای تقویّت حساسیّت و حافظه ی شنیداری : .تکرار جمله های آموزگار از فاصله ی 2متری توسط دانش آموز( مرحله به مرحله ، تن صدای معلّم ، آرام تر شود .)
2. آموزگار کلماتی را بیان می کند . ( 10 کلمه پشت سر هم .)
دانش آموز ، هر تعداد که به یاد دارد ، تکرار می کند .
3. دانش آموز از بزرگتر ها بخواهد درست کلماتی را که او اشتباه تلفّظ می کند ، بیان کنند و سپس دانش آموز مثلاً سوّمین حرف آن را بگوید . مثال : خستگی (درست) خسدگی سؤال : حرف سوم آن چیست ؟
4. بازی جمله سازی با استفاده از کلمه سازی هر دانش آموز ، در کتاب بخوانیم ، به این هدف ، دامن می زند :
نفر اوّل نفر دوّم نفر سوّم نفر...
من من دیروز من دیروز عصر ...
4. ضعف آموزشی: صدای ( اِ ، ه ) ( ای ، ی ) ( او ، ــّـ ) را تشخیص نمی دهد و درست نمی نویسد .
ü محل قرارگرفتن ( ّّّّّّ ء و ) را تشخیص نمی دهد .
ü حروف ناخوانا را به درستی تشخیص نمی دهد و نمی نویسد .
( خوا ، ی و... )
ü و استثنا را در کلمات تشخیص نمی دهد . مانند :
خراک خوراک ، حتّا حتّی ، به تواند بتواند
راننده گان رانندگان
راهکار ها : بخش واژه آموزی ونکته های کتاب بخوانیم را بار دیگر آموزش دهیم. از روی متن درس بخوان و کلمه یی را که ( خوا ) دارند ، رنگ بزن . جمله های زیر را کامل کن
من خوابیدم تو ـــــــــــــــــ او ــــــــــــــــ
ما ـــــــــــــــ شما ـــــــــــــــ آن ها ـــــــــ
ü با توجه به شکل صدای «و» چهار کلمه بنویس که در هر کدام صدای (و) متفاوت باشد .
صدای واو صدای اُ صدای او صدا ندارد
عزیزم کلمه ی « زیاد » را وقتی تلفّظ می کنی ، موقع نوشتن ،
به اشکال برخورد کرده ای و اشتباه نوشته ای . بهتر است شکل
نوشتاری این کلمات را تمرین کنی . کلماتی مانند : بیابان – پیاز
که صدای « ای » و صامت « ی » را به دنبال هم می شنویم .
یکی از شکل های « ی » آن را می نویسیم .
حالا سه کلمه بنویس که شکل « ی » را دوبار بگویی و یک بار بنویسی : اشکال در نوشتن « دوست من » دوسته من
1. آموزگار باید توجّه دانش آموزان را به لحن خودش و طریقه ی بیان این کلمات جلب کند . کلمه هایی مانند دوست من ، ماشین تمیز ، بدون کشش و مکث ادا می شوند . امّا معلم در کلمه ی کوزه – دانه ، آخر این کلمات را با اندکی کشش تلفّظ می کند .
2.این اسم ها( کوزه – نامه )وقتی به اسم دیگری وصل می شوند، بین این دو کلمه ، حرف ( ی ) قرار می گیرد.مثال:
کوزه ی گلی نامه ی محبت آمیز
امّا بین کلمه های ماشین تمیز،حرف« ی » قرار نمی گیرد .
پس به جای ه ، ــِ می آید : ماشینِ تمیز
5. نارسا نویسی :
ü رسم الخطّ کتاب را رعایت نمی کند .
ü فاصله ی حروف و کلمات را رعایت نمی کند . مانند :
صالب طالب د و باره دوباره
ü دانش آموز موقع نوشتن ، بدن یا دفترش را کج می گیرد
ü حرف را بریده بریده یا با فاصله و یا بدون فاصله می نویسد .
ü زود خسته می شود .
ü خیلی کمرنگ یا با فشار می نویسد . علّت اصلی این مشکل ، ضعف عضلات دست و ناهماهنگی دست و چشم است .
راهکار ها :
1.دانش آموز ، خودش دکمه ها و بند لباس و کفشش را باز و بسته کند .
2.پرتاب و گرفتن دو پرتغال یا توپ با دست .
3.بازی با توپ و راکت ، فوتبال دستی و ...
4.نگه داشتن یک توپ 20 سانتی با انگشت اشاره .
5.قیچی کردن کاغذ های باطله .
6.مچاله کردن کاغذ با یک دست در یک لحظه
7.پیچاندن نخ دور قرقره
8.خمیر بازی – گل بازی
9.بازی یک قل ، دو قل
10. تمرین خط تحریری از آسان به مشکل
11. پررنگ کردن سرمشقی که کمرنگ چاپ شده است .
نتیجه گیری:
در این مجموعه ، سعی شد به موانع و چالش های نوشتن یک املای خوب در قالب اختلالات املا نویسی ، اشاره
شود.راهکارها نیز ارائه شد . ولی باید اذعان داشت که پیش نیاز یک املای خوب مواردی است که فهرست وار اشاره می شود:
1. پیش از هر چیز معلّم باید مطمئن باشد که فراگیران نام حروف الفبا و شکل صدا ها را به خوبی می دانند و حروف مختلف آن را تشخیص می دهند .
2. معلم باید مطمئن باشدکه دانش آموزان مشکل شنوایی ندارند.
3. املا یک درس آموختنی است . معلم باید با برنامه ریزی صحیح ، به آموزش و ارزشیابی این درس بپردازد .
4. طرح املای خلّاق و زنده موجب علاقه مندی به املا خواهد شد .
1.از املای یک سویه پرهیز شود .گاه اجازه داده شود فرزندان به والدین یا آموزگار املا بگویند .
2. املا وحدت موضوع داشته باشد و از گسستگی پرهیز شود .
ساختار داستانی و روایی می تواند بهترین املا ها را بسازد.
3. املا باید دارای جمله های کوتاه و خوش آهنگ باشد .
و در پایان باید بگویم وقتی دانش آموز از نوشتن املایی لذّت ببرد حتماً سعی خواهد کرد با دقّت و انگیزه ی بیشتری بنویسد .
با سلام وعرض خسته نباشید
متشکرم از زحمات ولطف شما معلم عزیز
با تشکر از دیدن شما
منتظر همکاری فرزندتان در امر وبلاگ هستم ارائه هر گونه مطلب با ذکر نام فرزندتان را پذیرا هستم